پسوریازیس پوست سر چیست و چرا به وجود می آید؟

 

پسوریازیس پوست سر نوعی بیماری پوستی خودایمنی و مزمن است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه سیگنال‌هایی را به پوست ارسال می‌کند، باعث تسریع در تکثیر سلول‌های پوستی و ایجاد تجمع لایه‌های سلول مرده در سطح پوست می‌شود. این فرآیند منجر به تشکیل پلاک‌های ضخیم، پوسته‌ریزی و التهاب در پوست سر می‌شود.

 

علائم پسوریازیس پوست سر:

پلاک‌های پوسته‌دار:

نواحی قرمز با پوسته‌های ضخیم نقره‌ای یا سفید.

خارش و تحریک:

که ممکن است خفیف یا شدید باشد.

خشکی و ترک‌خوردگی پوست:

گاهی همراه با خونریزی.

ریزش مو:

موقت و ناشی از التهاب، خارش یا خاراندن شدید پوست سر.

انتشار پلاک‌ها:

می‌تواند به خط مو، پشت گردن یا نواحی نزدیک گوش گسترش یابد.

 بیشتر بخوانید: شوره سر چیست و چگونه به وجود می‌آید؟

دلایل بروز پسوریازیس پوست سر:

این بیماری به دلیل یک اختلال در عملکرد سیستم ایمنی ایجاد می‌شود. عوامل زیر می‌توانند نقش داشته باشند:

ژنتیک:

افرادی که سابقه خانوادگی پسوریازیس دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.

اختلالات سیستم ایمنی:

سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های پوست حمله کرده و باعث افزایش تولید سلولی می‌شود.

عوامل محرک:

استرس: می‌تواند علائم را تشدید یا بیماری را تحریک کند.

عفونت‌ها:

مانند گلودرد استرپتوکوکی که می‌تواند سیستم ایمنی را تحریک کند.

آسیب به پوست:

مانند بریدگی، خراش یا آفتاب‌سوختگی (پدیده کوبنر).

تغییرات هورمونی:

مانند دوران بلوغ یا یائسگی.

داروها:

مصرف برخی داروها مانند لیتیوم، بتابلاکرها یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی.شرایط آب و هوایی: هوای سرد و خشک می‌تواند علائم را بدتر کند.

سبک زندگی:

مصرف الکل یا سیگار می‌تواند بیماری را تشدید کند.

 

تشخیص و درمان:

تشخیص پسوریازیس پوست سر معمولاً توسط متخصص پوست و با مشاهده علائم انجام می‌شود. در مواردی ممکن است بیوپسی پوست برای تایید تشخیص ضروری باشد.

روش‌های درمانی:

محصولات موضعی:

شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید، زغال‌سنگ یا کورتیکواستروئیدها.کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده.

داروهای سیستمیک:

داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (مانند متوترکسات، سیکلوسپورین).داروهای بیولوژیک.

نوردرمانی:

استفاده از نور ماوراءبنفش (UV) برای کاهش التهاب.

تغییر سبک زندگی:

اجتناب از عوامل محرک (مانند استرس و مصرف سیگار).

حفظ رطوبت پوست سر و شستن مرتب اما ملایم.

نکته مهم:

پسوریازیس قابل درمان قطعی نیست، اما با مدیریت مناسب می‌توان علائم آن را کنترل کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. مشاوره با یک پزشک متخصص پوست برای انتخاب روش درمانی مناسب بسیار مهم است.

 مقالات بیشتر: علت خارش سر بعد از کاشت مو چیست؟

انواع پسوریازیس سر

پسوریازیس پوست سر، مانند پسوریازیس در سایر نقاط بدن، انواع مختلفی دارد که هر کدام با ویژگی‌ها و علائم خاصی ظاهر می‌شوند. در زیر به انواع پسوریازیس پوست سر اشاره شده است:

 

پسوریازیس پلاکی (Plaque Psoriasis):

• رایج‌ترین نوع پسوریازیس سر.
• مشخصات:
  • پلاک‌های ضخیم، قرمز و برجسته با پوسته‌های نقره‌ای یا سفید.
  • ممکن است نواحی خاصی از پوست سر یا کل آن را درگیر کند.
  • معمولاً خارش و گاهی سوزش یا درد همراه دارد.
• علت: این نوع بیشتر با زمینه ژنتیکی و اختلالات سیستم ایمنی مرتبط است.

 

پسوریازیس قطره‌ای (Guttate Psoriasis):

• رایج‌تر در کودکان و نوجوانان.
• مشخصات:
  • لکه‌های کوچک و قرمز رنگ که ممکن است در سراسر پوست سر پخش شوند.
  • معمولاً کمتر از پلاک‌ها ضخیم هستند.
  • اغلب پس از یک عفونت (مانند گلودرد استرپتوکوکی) ظاهر می‌شود.

 

پسوریازیس اریترودرمیک (Erythrodermic Psoriasis):

• نادر اما بسیار شدید.
• مشخصات:
  • قرمزی و التهاب گسترده در تمام پوست سر.
  • پوسته‌ریزی شدید و همراه با خارش و درد.
  • می‌تواند باعث ریزش موقت مو شود.
• علت: معمولاً ناشی از عدم درمان مناسب یا تشدید بیماری است. این نوع نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

 

پسوریازیس معکوس (Inverse Psoriasis):

• بیشتر در چین‌های پوستی مشاهده می‌شود، اما ممکن است پوست سر را نیز درگیر کند.
• مشخصات:
  • لکه‌های صاف، براق و قرمز که معمولاً خارش یا درد ایجاد می‌کنند.
  • به دلیل تعریق و اصطکاک ممکن است بدتر شود.

 

پسوریازیس چرکی (Pustular Psoriasis):

• نادر اما شدید.
• مشخصات:
  • برجستگی‌های کوچک سفید یا زرد (چرک) همراه با قرمزی و التهاب.
  • ممکن است تنها پوست سر یا بخش‌های دیگری از بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
  • می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و نیاز به درمان جدی دارد.

 

پسوریازیس خفیف:

• مشخصات:
  • فقط پوسته‌ریزی یا خشکی ملایم بدون قرمزی یا التهاب زیاد.
  • اغلب به اشتباه با شوره سر معمولی اشتباه گرفته می‌شود.

 

شدت پسوریازیس پوست سر:

1. خفیف: فقط لکه‌ها یا پلاک‌های کوچک با خارش کم.
2. متوسط: درگیری گسترده‌تر با خارش و التهاب قابل توجه.
3. شدید: کل پوست سر را درگیر می‌کند و با پوسته‌ریزی شدید، التهاب و ریزش مو همراه است.

 

مدیریت و درمان:

درمان بسته به نوع و شدت پسوریازیس پوست سر انتخاب می‌شود. معمولاً از شامپوهای دارویی، درمان‌های موضعی، نوردرمانی و در موارد شدید، داروهای سیستمیک استفاده می‌شود.

مشاوره با متخصص پوست برای تشخیص دقیق نوع و برنامه درمانی مناسب ضروری است.

روش های پیشگیری یا کاهش علائم پسوریازیس سر

در حالی که پسوریازیس پوست سر درمان قطعی ندارد، با استفاده از روش‌های پیشگیری و مدیریت مناسب می‌توان علائم آن را کاهش داد و از شدت یافتن بیماری جلوگیری کرد. در ادامه، روش‌های پیشگیری و کاهش علائم معرفی می‌شوند:

 

مدیریت استرس:

• استرس یکی از عوامل اصلی تشدید علائم پسوریازیس است.
• روش‌ها:
  • مدیتیشن، یوگا یا تمرینات تنفسی.
  • فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند مطالعه یا ورزش.
  • مشاوره روان‌شناسی در صورت استرس مزمن.

 

رعایت رژیم غذایی مناسب:

• تغذیه سالم می‌تواند التهاب را کاهش دهد و سیستم ایمنی را تقویت کند.
• توصیه‌ها:
  • مصرف غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا-3 (مانند ماهی‌های چرب، دانه چیا و گردو).
  • خوردن میوه‌ها و سبزیجات تازه به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی آن‌ها.
  • کاهش مصرف قند، چربی‌های اشباع و غذاهای فرآوری‌شده.
  • اجتناب از مصرف الکل و کاهش مصرف کافئین.

 

محافظت از پوست سر:

• اجتناب از عوامل تحریک‌کننده:
  • استفاده از محصولات ملایم و بدون عطر برای شستشوی سر.
  • پرهیز از خراشیدن یا شانه‌کردن شدید پوست سر.
  • اجتناب از قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض هوای خشک و سرد.

 

استفاده از محصولات مراقبتی مناسب:

• شامپوهای دارویی: حاوی زغال‌سنگ، سالیسیلیک اسید یا کتوکونازول.
• مرطوب‌کننده‌ها: استفاده از روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل یا آرگان برای جلوگیری از خشکی پوست سر.
• پمادهای موضعی: کرم‌ها و ژل‌های تجویزشده توسط پزشک، مانند کورتیکواستروئیدها یا ترکیبات ویتامین D.

 

جلوگیری از تحریکات پوستی:

• مراقب آسیب‌ها باشید:
  • از خراشیدن پوست سر اجتناب کنید، زیرا این کار می‌تواند پلاک‌ها را بدتر کند (پدیده کوبنر).
  • از استفاده از رنگ مو، ژل یا اسپری‌هایی که پوست را تحریک می‌کنند، پرهیز کنید.

 

نور درمانی (فتوتراپی):

• دریافت مقدار مناسب نور خورشید می‌تواند علائم را کاهش دهد، اما باید با احتیاط انجام شود.
• نکته: استفاده از نوردرمانی تحت نظر پزشک بسیار مؤثرتر و ایمن‌تر است.

 

ترک عادت‌های ناسالم:

• ترک سیگار: سیگار کشیدن یکی از عوامل مهم تشدید پسوریازیس است.
• کاهش مصرف الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند باعث افزایش التهاب و شدت علائم شود.

 

درمان عفونت‌ها و بیماری‌های مرتبط:

• درمان به‌موقع عفونت‌هایی مانند گلودرد استرپتوکوکی که می‌تواند باعث تشدید پسوریازیس شود.
• کنترل بیماری‌های مرتبط مانند دیابت یا فشار خون.

 

مراجعه منظم به پزشک:

• چکاپ‌های منظم: برای کنترل بیماری و دریافت درمان‌های جدید در صورت نیاز.
• پزشک می‌تواند در صورت نیاز داروهای سیستمیک یا بیولوژیک تجویز کند.

 

حفظ رطوبت پوست:

• استفاده از دستگاه بخور در محیط‌های خشک.
• استفاده مداوم از کرم‌ها یا روغن‌های مرطوب‌کننده مناسب برای پوست سر.

 

نکته مهم:

پیشگیری و کاهش علائم نیاز به پیگیری مستمر و رعایت یک سبک زندگی سالم دارد. بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید تا برنامه درمانی و مراقبتی متناسب با وضعیت شما ارائه شود.